รัตนพลมีชื่อจริงแต่เดิมว่า อนุชา โพธิ์ทอง เกิดเมื่อวันที่ 6 มิถุนายน พ.ศ. 2517 ที่ตำบลห้วยบง อำเภอด่านขุนทด จังหวัดนครราชสีมา เป็นบุตรชายของนายสมใจ และนางสมจิต โพธิ์ทอง ครอบครัวของรัตนพลมีอาชีพทำไร่ ฐานะทางบ้านยากจนมาก แม้จะเป็นเจ้าของที่ดินมากถึง 50 กว่าไร่ แต่เป็นที่บนเขาไม่สามารถเพาะปลูกหรือใช้ประโยชน์อะไรได้ รัตนพลกว่าจะได้เข้าเรียนหนังสือก็อายุเข้า 7 ขวบแล้วและจบเพียงชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 (ป.4) เท่านั้น เมื่อตอนเด็กเคยเก็บเงินเพื่อที่จะกินก๋วยเตี๋ยวเพราะเกิดมาไม่เคยกินมาก่อน โดยแบ่งกันกิน 2 คนกับน้องชาย คือ รัตนชัย ส.วรพิน เพียงชามเดียว จึงต้องชกมวยด้วยความยากจน ประกอบกับที่เป็นเด็กที่เก่งเรื่องการเล่นกีฬาอยู่แล้ว โดยเริ่มจากมวยไทยในงานวันเด็กของโรงเรียน ใช้ชื่อว่า "ไลออน ลูกน้ำใจ" รวมถึงเคยใช้ชื่อที่เป็นการประชดชีวิตตนเองด้วยว่า "ทนเอาหน่อย ต่อยใช้หนี้" จากนั้นจึงเข้ามาสู่ค่ายมวย ได้เริ่มฝึกฝนมวยอย่างจริงจัง แรก ๆ ได้ตระเวนชกอยู่ที่แถวบ้าน และย้ายไปอยู่ค่ายมวยที่จังหวัดนครสวรรค์ ก่อนจะได้เข้ามาอยู่ในสังกัดค่าย "ส.วรพิน" ของนางวรพิน รังษีกุลพิพัฒน์ หรือ เจ๊วรพิน ที่เขตตลิ่งชัน กรุงเทพมหานคร จากการแนะนำของ หงษ์หยก ส.วรพิน นักมวยรุ่นพี่ที่สังกัดค่าย ส.วรพิน โดยทำการซ้อมเพียง 9 วันเท่านั้น แล้วขึ้นชกเลย โดยชื่อรัตนพลนั้นแท้ที่จริงแล้ว เป็นชื่อนักมวยคนอื่นที่ทางรัตนพลในขณะนั้นได้เป็นคู่ซ้อม และชกเอารัตนพลตัวจริงมีแผลแตก ไม่สามารถขึ้นชกได้ จึงได้สวมชื่อเป็นรัตนพล ส.วรพิน ขึ้นชกแทน และสามารถเอาชนะคะแนนไปได้ และเมื่อได้แก้มือโดยมีเดิมพันเป็นเงินรางวัลสูง ก็ยังสามารถเอาชนะไปได้อีก

จากนั้นเมื่อได้ชกมวยไทยในเวทีกรุงเทพมหานครมาพอสมควรแล้ว ก็หันมาชกมวยสากล ที่เวทีราชดำเนิน จากเหตุที่นักมวยขาด โดยขึ้นชกครั้งแรกเมื่อ 4 ตุลาคม 2533 ผลปรากฏออกมาก็เป็นฝ่ายชนะน็อก อนุสิทธิ์ ช.เกมชาติ ยกแรก ครั้งต่อมา ชกเสมอกับอินทรีทอง ส. ธนิกุล แล้วมาแก้มือชนะน็อกอินทรีทองไปได้ในยกที่ 2 จากนั้น ชกชนะมาตลอด มีแพ้ให้กับอัศวิน ศิษย์หลักเมือง เพียงคนเดียว จึงได้รับการสนับสนุนโดย พ.อ. บรรจุ อ่องแสงคุณ ให้ขึ้นชิงแชมป์อินเตอร์เนชั่นแนล (แชมป์เงา) ในรุ่น 105 ปอนด์ของ IBF และเป็นฝ่ายเอาชนะไปได้ และได้ชกป้องกันตำแหน่งไว้ได้ครั้งหนึ่ง